Sinan AYDIN'ın haberi...

RADARHABER / ERZURUM 

Erzurum'un İspir ilçesinde üretilen meşhur İspir kaymağı, artık resmen İspir’e ait oldu. Daha önce Türk Patent ve Marka Kurumu’na  Coğrafi işaret belgesi için başvuru yapılan ispir kaymağında, beklenen karar çıktı. İspir Esnaf ve Sanatkarlar Odası tarafından İspir kaymağının coğrafi işaret tescil belgesi alındı. İspir esnafı kaymağının coğrafi işareti ile talep patlaması beklerken,  yakın tarihte İspir kuru fasulyesi için coğrafi işaret belgesini alınmış ve Erzurum ve İspir'e ekonomik katkı sağlamıştı.

İSPİR KAYMAĞI NASIL YAPILIR?

Öncelikle süt tandır üzerinde iyice kaynatılır, Hemen belirtmek gerekir ki kuru kaymak yeni doğmuş inek sütünden yapılmaz, bunun sebebi yeni doğan inek sütünün yağlı olmayışıdır. Süt yağlı olmalıdır ki elde edilecek kaymakta kalın olsun. Kaynayan süt tandır üzerinden alınır ve tandırın harlı ateşi azaltılır, kararı miktarınca köz kalır. Sonrasında tandırın üzerine ortalama 6-8 kg süt alacak şekilde derinlik ve çapa sahip bakır tepsi oturtulur. Tepsiye yaklaşık 50 cm yükseklikten kaynamış olan süt köpürtülerek dökülür. Bu yükseklik sütün yarısı boşaltıldıktan sonra 100 cm yüksekliğe kadar çıkarılarak tencerenin içerisindeki tüm süt tepsiye dökülür. Tepsideki süt köpüğünün kalınlığı 3-4 cm yi bulacak şekilde süt dökülmelidir.

Tepsi hafif hafif kaynamaya başladıktan sonra tepsinin üzerine 60-70 cm yüksekliğinde 4 ayaklı etrafı açık üstü kapalı sehpa benzeri bir koruyucu kapatılmaktadır. Daha sonra sehpanın üzeri kalın bir bez ile örtülmektedir. Bu çadır bezine benzer kalın bir bez olmalıdır. Fakat sehpanın 3 tarafı kapatılırken bir tarafı kaynayan sütün hava alması için yerden sehpa yüksekliğinin yarısına kadar açık bırakılır. Sütün kaynaması sürekli kontrol edilerek tepsinin üzerinde 1-1,5 cm lik bir katman olana kadar bekletilmelidir. Tepsinin dibi tutmayacak ve dibinde çok az süt kalacak şekilde zaman ayarlaması yapılarak tandırın üzerinden alınmalıdır. Son olarak tepsinin kenarlarından bıçak yardımı ile kesilip ayrılan yuvarlak tabaka şeklindeki kuru kaymak altına bir oklava takılmak suretiyle yufka gibi tepsiden alınıp; İspir Kuru Kaymağı olarak tüketimi için soğumaya bırakılmaktadır.

Bu zor ve meşakkatli süreç nedeniyle bir tandırda bir günde en fazla 2-3 kuru kaymak yapılabilmektedir. 

COĞRAFİ İŞARET TESCİLİ NEDİR?

‘‘Coğrafi işaret, Belirgin bir özelliği, unvanı ya da başka nitelikleri bakımından köken olarak yer aldığı bir yöre, alan, bölge ya da ulus ile özdeş haline gelmiş bir ürünü belirten isim ya da işaretlere denir. Coğrafi işaret tescili nedir? soruna şekilde yanıt verebiliriz; Belirli bir coğrafi bölge ya da alan ya da bölge ismi ile anılan ürünlerin koruma altına alınmasını sağlayan gerçek ya da tüzel şahıslara devlet nezdinde ürün üzerinde yürütme ve kullanma hakkının temin edilmesidir.  ’’

Menşe Adı: Bir ürünün coğrafyası kapsamında kararlaştırılan bir yöre, bölge ya da devletten meydana gelen ve tüm ya da temel özelliklerin bu coğrafyaya ait beşeri ve doğa faktörlerinden oluşması ve elde edilmesi, işlenmesi ve diğer uygulamalarının hepsi ile bu coğrafya kapsamında içinde gerçekleşmesi durumunda yer alan ürünler adına geçerli olmaktadır.

Coğrafi İşaretler menşe ve mahreç işaretleri olarak iki gruba ayrılır

Mahreç İşareti ise; Tıpkı menşe adında olduğu gibi coğrafya  alanı kararlaştırılmış bir yöre ya da bölgeden meydana gelen ve farklı kılan bir niteliği ya da diğer özellikleri bakımından bu coğrafya kapsamı ile özdeş haline gelmiş olan, üretilmesi, işlenmesi ve diğer işlemlerden asgari bir tanesinin bu coğrafya kapsamını içinde gerçekleşmesi durumundaki ürünler adına temin edilir.