Sinan AYDIN'ın haberi...

RADARHABER / ERZURUM 

Doğunun Çukurovası olarak adlandırılan Erzurum’un Tortum ilçesinde, çiftçiler için bölge iklimine uygun ceviz fidanı üretmek için harekete geçildi. Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada, ‘‘ Tortum ilçemizde çiftçilerimiz için bölge iklimine uygun ceviz fidanı üreteceğiz’’ denildi. Yapılan çalışmalar kapsamında ceviz fidanı üretim tesisi yapıldı. Tesiste bölgemiz ve ülkemiz için değişik ceviz türlerinin sera ve topraklı alanlarda yetiştirilip dağıtımı yapılacak.

CEVİZ FİDANI ÜRETİM TESİSİ ÜRETİP DAĞITACAK

İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından konu ile ilgili yapılan açıklamada şöyle denildi: ‘‘ Tortum İlçemizde 1,5 dekar kapalı toplamda 13 dekar alanda yapımı tamamlanan ceviz fidanı üretim tesisinde, bölgemizin ve ülkemizin değişik ceviz türlerinin sera ve topraklı alanlarda yetiştirilip çiftçilerimize dağıtımı yapılacak.’’ Projesi Tortum İlçe Tarım Ve Orman Müdürlüğü tarafından yapılan ve DAP Bölge Kalkınma İdaresi tarafından finanse edilen bölge iklimine uygun ceviz fidanı üretim tesisinde, Tortum Kaymakamı Şaban Arda Yazıcı ve İlçe Müdürü Sefa Haki incelemelerde bulunarak ekim/dikim planlamaları yaptılar.

CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE İKLİM İSTEĞİ

Ceviz yetiştiriciliği için uygun iklim şartlarının belirlenmesinde, cevizin yapısı ile meyve gelişimi dikkate alındığında oldukça önemli değerlerle karşılaşılmaktadır. Cevizler kış ve ilkbahar aylarında soğuklama gereksinimini karşılayacak kadar soğuk (+7.2 C'nin altı); ilkbahar ve yaz aylarında normal büyüme ve olgunlaşmayı sağlayacak ölçüde sıcak (25-35C) isterler. 

Cevizde soğuklanma; Kışın (+7,2) C'nin altında geçirmesi gereken süredir. Bir bölgede ceviz yetiştiriciliğini sınırlayan en önemli faktörlerin başında ilkbahar geç donları gelir. O yılki sürgünler üzerinde oluşan dişi çiçeklerin, ilkbahar geç donlarından zararlanması sık olarak gözlenmektedir. İlkbahar geç donlarından sadece dişi çiçeklerin değil erkek çiçeklerin de zararlandıkları bildirilmektedir.

İlkbahar geç donları zararı yanında, sonbahar erken don zararları da ceviz yetiştiriciliğini sınırlayan faktörler arasında sayılabilir. Çok geç yapraklanan ceviz çeşitlerinde vejetasyon süresi kısa olduğu için, olgunlaşamayan sürgünlerin erken sonbahar donlarından zararlandığı da önemli bir gerçektir. 

Genç ve kuvvetli gelişen ceviz ağaçları, dinlenmeye geç gireceklerinden dolayı sürgünleri kış aylarında zararlanabilir. Soğuklardan zararlanma konusunda düşük sıcaklığın derecesi, düşme hızı, süresi gibi etkenler önemli rol oynar. Ayrıca bazı yıllar aşırı kış soğukları ceviz ağaçlarının sürgünlerinde önemli zararlanmalara neden olabilir. Olgun sağlıklı ceviz ağaçları, kış aylarında -15 C ile -20 C’ye kadar dayanabilmektedir.

Cevizler, tomurcukların kapalı ancak renklendikleri dönemde 30 dakikalık bir süre için -1 C’ ye kadar dayanabilir. Cevizlerin yine küçük meyve döneminde de -1C den sonra zararlanmaya başladıkları belirtilmektedir. 

Bir yerde ceviz yetiştiriciliğinin başarılı olarak yapılmasını belirleyen diğer önemli bir iklim faktörü ise soğuklanma ihtiyacının karşılanmasıdır. Eğer bu karşılanamaz ise tomurcuk patlamasında önemli derecede gecikmeler ve verim azlığı gözlenebilir. Ceviz için 200 - 1800 saatlik bir soğuklanma (+7,2 C'nin altı) süresi yeterli olabilir.

İç ceviz gelişimi döneminde hava sıcaklığının 38 OC’ ye kadar çıkması iç cevizde kararmalara, büzüşmelere neden olabilir. Ceviz yetiştiriciliği açısından yıllık toplam en az 500 mm yağış yeterli olmakla birlikte bu yağışın düzenli olması önemlidir.