RADARHABER / ERZURUM 

Fizyoterapist Gökhan Aygül, dünya üzerinde yılda yüz binlerce çocuğun yaralanmasına ve ölmesine neden olan kazaların okul çağı çocuklarında ölümlerin ve yaralanmaların önemli nedenlerinden biri olduğunu belirtti. Aygül, çocukların ev ve ailesi dışında ilk kez başka kişilerle birlikte ve sıkı bir ilişki içinde yaşadığı ortamın okul olduğunu ifade ederek şu bilgilere yer verdi:
“Okul, çocukların özellikle de yeni başlayanların evleri dışında ilk defa toplum hayatına girdikleri, başkaları ile sosyal alış-veriş yaptıkları, yeni arkadaşlar edindikleri, daha fazla fiziksel faaliyette bulundukları yerdir. Çocuklar okul taşıtlarında, okula girişte, sınıfta, koridorda, oyun ve spor alanlarında, okul çıkışlarında, deneysel çalışmalar yapılan laboratuvar veya atölye vb. alanlarda pek çok tehlikeyle karşı karşıyadırlar. Unutulmamalıdır ki okulda öğrencilerin gün boyu yaptığı aktivitelerin çoğu gözlenebilen, denetlenebilen ve kısıtlanabilen davranışlardır. Bu nedenle okul ortamında meydana gelen kazalarla ilgili bilgiler toplanıp, bu bilgiler doğrultusunda belirli bir planlama ve düzenleme ile potansiyel koruma önlemleri alınırsa, kaza riskleri önlenebilir veya azaltılabilir. Okulda kazaların en çok olduğu mekan okul bahçesidir. Bu durum, öğrencilerin okul bahçesinde özellikle teneffüslerde serbest hareket etmelerinden kaynaklandığı gibi bahçede kazaya neden olabilecek çevresel faktörlerin bulunmasından da kaynaklanabilir. Okulda kazaların sıklıkla görüldüğü diğer mekanlar ise; sınıflar, koridor, merdivenler, lavabo, tuvaletler, kantin gibi yerlerdir. Çocukların geçirdikleri kaza nedenleri incelendiğinde önce çocuğun kendisinden, sonra arkadaşından ve okuldaki çevresel faktörlerin yetersizliğinden kaynaklandığı görülmektedir. Kaza geçiren çocuklar arasında düşme kazası geçirenler en yüksek orandadır. Kaza nedeni olarak ilk sırada çocuğun kendisinin, ikinci sırada başka çocuğun belirtilmesi dikkate alındığında, okul çocuklarına; kaza nedenleri ve kazalardan korunma yolları hakkında bilgi verilmelidir. Koşma, çarpma, itme gibi davranışların kendisi ve başkaları açısından doğurabileceği sonuçlar hakkında çocuklar bilinçlendirilmelidir. Özellikle sınıflarda ve koridorda bulunan dolap, tablo, duyuru panosu gibi eşyalar sabitlenmeli. Okul bahçesinde bulunan araçların periyodik kontrolleri yapılmalı. Bahçe zemini imkan varsa çocukların düştüklerinde yaralanmayacakları türden malzeme ile kaplatılmalı. Bahçe kapısı, merdiven korkulukları, pencere ve çatı katı girişleri vb. yerler kontrol edilmeli. lavaboların ıslak zeminlerin gerekli kontrolleri sık sık yapılmalı yerinden çıkmış parça veya sabitliği bozulmuş herhangi bir parça olup olmadığı kontrol edilmelidir. Merdivenlere kaymayı önleyecek materyaller koyulmalı ve yağmurlu havalarda basamaklar sık sık kurutulmalıdır. Çocuklar kazalardan korunma ile ilgili yeterli bilgi ile donatılmalı, güvenli davranış becerileri geliştirilmeli, derslerde bu konulara da yer verilmeli. Okul mekanlarında uyulması gereken kurallar öğretilmeli. Her okulda mutlaka pansuman malzemeleri, yanık spreyleri, elastik bandajlar, gazlı bezler, boyunluk, buz torbaları, ateller (kol ve bacak için) bulundurulmalıdır. Okullarda en sık rastlanan bir diğer kazalar kesikdir. Bu gibi durumlarda eğer kanama varsa öncelikle, kanamanın olduğu yerde üzerine temiz bir gazlı bezle baskı uygulanarak kanama durdurulmalı, daha sonra yaranın etrafı dezenfekte eden solüsyonlarla dikkatlice temizlenip, üzeri daha büyük temiz bir gazlı bezle kapatılmalıdır. Eğer kanama bu basınç ile durdurulamıyorsa, daha yoğun bir kanama varsa turnike yapılmalıdır. yani yaranın biraz üzerinden bir kemer kravat gibi materyaller ile sıktırılmalıdır. Turnike sonrası, çocuk en yakın sağlık kurumuna götürülmelidir. Ayrıca bir diğer sağlık problemi ise burkulma, ezilme hatta kırılma ve çatlaklardır. Şişme, morarma, kuvvetli ağrı ve kan birikmesi ile kendini gösteren burkulma ve eziklerde ilkyardım için hasarlı yere temiz bir beze sarılmış buz uygulanması ve uygulama sonrası elastik bandajla hafif sıkı olacak şekilde bandajlama yapılması gerekir. Daha ciddi yaralanmalarda ise kırık veya çıkıklar meydana gelebilir. Kırık ya da çıkığın belirtileri kendini kırığın olduğu yerde şiddetli ağrı, şiş/çürük (morarma), zarar gören bölgede hareket kısıtlanması, şekil bozukluğu, cildi dışa doğru iten bir çıkıntı ya da dönme şeklinde gösterir. Bu durumda yapılması gerekenler kırık ya da çıkığın olduğu yerin pozisyonunu değiştirmemek, açık yara varsa üzerini kapatmak, sağlık kurumuna gitmeden önce kırığın olduğu bölgeyi bir atel, tahta ya da mukavva ile sabitlemek ve sürekli temiz beze sarılmış buz uygulamaktır. Eğer sadece çıkık mevcutsa çıkığın olduğu yeri askıya alıp, en yakın sağlık kurumuna gitmek en iyi ilkyardım yöntemidir. Baş yaralanmaları/travmaları da okullarda görülebiliyor. Bu gibi durumlarda saçlı deride oluşan yaralanmalarda, yaranın olduğu yer temizlendikten sonra yaranın üzerine temiz bir gazlı bez konarak bir müddet baskı uygulanmalıdır. Kafa travmalarında şuur kaybı, baş ağrısı ya da dönmesi, bulantı, kusma olup olmadığı mutlaka sorgulanmalı ve gözlenmelidir. Bu belirtiler varsa çocuk acilen en yakın sağlık kurumuna götürülmelidir. Ciddi kafa travmalarında boyunda da hasar olabileceği göz önünde bulundurulmalı ve sağlık kurumuna gidene kadar boyunluk takılmalıdır.”