Sinan AYDIN'ın haberi...

RADARHABER / ERZURUM

Erzurum'daki tarihi saat kulesine, Avrupai teknoloji ile restorasyon yapıldı. Meydana gelen çatlakların deprem mi yoksa sıva çatlağı mı olduğunun belirlenmesi için yapılan test, kulenin yıllara meydan okuduğunu ortaya çıkardı. Erzurum Kalesi’nin önemli parçalarından birisi olan tepsi minareli saat kulesi, meydana gelen çatlakların depre mi yoksa sıva çatlağımı olduğunun belirlenmesi için sismik cihazlarla 7/24 kayıt altına alındı. Geçen yıl Röleve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından hazırlanan bir proje kapsamında, Kültür ve Turizm Müdürü Cemal Almaz’ın girişimleri ile Avrupa'dan getirilen en teknolojik dinleme cihazı ile, tarihi saat kulesi 1 yıl boyunca sismik dinlemeye tabi tuutldu. Saat kulesine iç ve dıştan yerleştirilen tesisatla, her türlü hareket 7/24 kayıt altına alındı. Test ile ilgili daha önce açıklama yapan Erzurum İl Kültür ve Turizm Müdürü Cemal Almaz, ‘‘Erzurum Kalesi’ndeki restorasyon çalışmalarının DAP Kalkınma İdaresi’nin katkılarıyla başladığını hatırlattı. Almaz o dönem yaptığı açıklamada, “ Şuanda tepsi minareli saat kulesinin içerisindeyiz. Kulenin muhtelif noktalarında meydana gelmiş çatlaklar var ve bunların neden kaynaklandığı bilimsel olarak bilinmiyor. Biz bu çatlakların neden olduğunu araştırmak üzere Avrupa'nın en büyük teknolojisi olan ve her türlü tirreşimi anında kayıt altına alan dinleme sistemini getirdik. Tesisatı döşedik. 9 aydır dinleme yapıyoruz. 3 ayda bir rapor alıyoruz. Şuana kadar 3 rapor aldık. 3 raporda da bir problem çıkmadı. Raporlar bize çatlakların sıvasal yani yapısal çatlak olduğunu bildirdi. Dördüncü raporda da bir problem görülmez ise, yani bu çatlaklar depremsel değil tamamen sıva çatlakları şeklinde olduğu ortaya çıktığında, hemen restore edeceğiz'' diye konuştu. 

SİSMİK SONUÇLAR İNCELENDİ, KALE SAĞLAM ÇIKTI

4 testte tamamlandı ve saat kulesinin sağlam olduğu ortaya çıktı. Her hareketin kayıt altına alındığı dinleme sonunda, titreşimlerin ve çatlakların yapıya zarar vermediği belirlendi. 4 raporda da sıvasal çatlak sonucu çıktı. Çatlaklar eğer depremsel olsaydı, tepsi minareli saat kulesi yıkılıp tekrar yapılacaktı. Ancak bu işleme gerek kalmadı. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, sonuçlar doğrultusunda kule için bir restorasyon programı hazırladı. Tarihi Erzurum kalesinin önemli bir parçası olan saat kulesi, çevresinde yapılacak küçük çaplı restorasyonlar ve ışıklandırma çalışmaları ile koruma altında tutulmuş olacak. Projenin maliyetinin 3 milyon lirayı bulduğu,finans noktasında DAP Kalkınma İdaresinin her türlü imkanı seferber ettiği öğrenildi.

SAAT KULESİNİN TARİHÇESİ

Erzurum'da İslami döneme ait en eski eserlerden biri olarak kabul edilen Saat Kulesi, kitabesinden öğrenildiğine göre, Saltuklu hükümdarı Emir Muzaffer Gazi zamanında (1124-1132), ll74 yılında İç Kale Camisi'ne minare olarak yaptırılmıştır. İç Kalenin duvarına bitişik olan bu minare, aynı zamanda bir gözetleme kulesi görevini de üstlenmiştir. Bu kale Anadolu'da Selçuklu geleneğinin bir devamıdır. Tepsi Minare veya Kule olarak isimlendirilen saat kulesinin yüksekliği yaklaşık 21 metre  olup üzerinde, sonradan yapılan ve saatin yerleştirildiği ahşap bir bölüm bulunmaktadır. Buraya saatin ne zaman yerleştirildiği kesinlik kazanamamıştır. Bununla beraber gezgin Riter Seyahatnamesi'nde bu saatten söz ettiği dikkati alınacak olursa, saatin l843'den önce kuleye yerleştirildiği sanılmaktadır. Sultan II.Abdülhamit zamanında Müşir Mustafa Paşa'nın Erzurum valiliği sırasında kuledeki kitabenin bir kısmı sökülerek buraya saat kadranı yerleştirilmiştir. Kırım Savaşı sırasında (l853-l856) Ruslar bu kuledeki saati söküp götürmüşlerdir. Sonraki yıllarda İngiltere l877'de Londra'da yapılmış olan bugünkü saati buraya hediye etmiştir. Saat Kulesi kare taş kaide üzerinde yuvarlak gövdeli ve kırmızı tuğladan yapılmıştır. Kuzey yönündeki bir kapıdan girilen kulenin gövdesinin üzerinde Arapça kufi yazılı bir kitabe bulunmaktadır. Bu kitabe de; “İkbal dinin ışığı, İslamın kutbu, devletin yardımcısı, milletin zahiri ,arkası, meliklerin ve emirlerin güneşi Ebil Kasım oğlu Ebil Muzaffer Gazi İnanç Beygu Tuğrul içindir.” yazılıdır. Beyaz bir şerit halindeki kitabenin üzerine tuğladan baklava dilimlerinden bir bezeme yapılmıştır. Kulenin üst noktasında ise ikişerli sütunların taşıdığı ahşap köşk kısmı bulunmaktadır. Bu bölüm saat yerleştirilirken yapılmıştır.