Sinan AYDIN'ın Haberi...

RADARHABER / ERZURUM

Göçler, bir diğer deyişle nüfusun hareketliliği sonucunda ortaya çıkan uzun süreli yer değiştirmeler, pek çok bilim dalının dikkatle izleyip incelediği önemli toplumsal olaylardır.

Nüfusun coğrafi dağılışından, yaş ve cins yapısına, mevcut ekonomik olanaklardan sosyal imkânların yeterliğine, eğitim ve sağlık hizmetlerinden yaşamsal kolaylıklara kadar onlarca farklı etmenin kontrolünde şekillenen göçler, bu görünümleriyle çok boyutlu toplumsal olaylardır. Türkiye´de göçler, 1950´li yıllardan sonra hızlı bir biçimde gelişen ulaşım ve iletişim şartları ile tarımdan sanayiye doğru geçiş gösteren genel ekonomik görünümün de etkisiyle tüm ülkede hız ve yaygınlık kazandı. Takip eden dönemde, sanayi faaliyetlerinin yeni mekânsal dağılımıyla birlikte, kırsal alanların aleyhine işleyen bir göç süreci başladı.

1995 - 2000 YILLARI ARASINDA 148 BİN KİŞİ GÖÇ ETTİ

İki farklı coğrafi bölgede ilçeleri bulunan, 2000 yılında sınırları içerisindeki 19 ilçede toplam 937.389 kişinin yaşadığı Erzurum ili de söz konusu sürecin parçalarından birisi durumunda. Erzurum doğumlu olup, Türkiye´nin farklı illerinde yaşayan nüfusun 2000 yılında 605.569 kişi olduğu ve sadece 1995–2000 yılları arasında toplam 148.109 kişinin ilden göç ederek ya da göç yoluyla ile yerleşerek bu göç sürecine dâhil olduğu düşünülecek olursa, ilin Türkiye´deki nüfus hareketlilikleri içerisindeki yerini belirlemek daha kolay olacaktır. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından her yıl yayımlanan nüfus oranları, Erzurum´un hızla göç verip yine aynı hızla göç aldığını ortaya çıkarıyor.

İŞTE ACI TABLO

Erzurum´un göç haritasına göre, son 34 yılda hızla göç veren şehirde, göç trendi hızla artış gösteriyor. Yatırım yapma eğiliminin azaldığı şehir, milli gelir sıralamasında da 69´uncu sırada yer alıyor. 2008 ve 2014 yılları arasında ortaya çıkan ‘aldığı-verdiği göç´ tablosu, Erzurum´un verdiği göç nedeniyle yerli insan anlamında şehir yapısının da nasıl değiştiğini gözler önüne seriyor.

İşte Erzurum´un 7 yılda aldığı - verdiği göç

Yıl        Aldığı Göç   Verdiği Göç   Göç Farkı
2014    27.994         45.209           -17.215
2013    23.398         39.997           -16.599
2012    22.551         33.234           -10.683
2011    27.719         33.599           -5.880
2010    23.294         35.711           -12.417
2009    24.830         33.681           -8.851
2008    18.999         43.585           -24.586

TARİHÇİ ABDURRAHMAN ZEYNAL´DAN NEDENLERİ ÇOK İYİ ANALİZ EDEN BİR KÖŞE YAZISI

Erzurum´un neden göç verdiği ile ilgili sebepleri, GÜNEBAKIŞ gazetesi köşe yazarlarından Abdurrahman Zeynal bir yazısında çok iyi özetliyor.

“1955´de Göç Alan Erzurum 2017 yılında neden Göç Veriyor” başlıklı köşe yazısı, şöyle: 

“1955´lerde çevresinde bulunan vilayetlerin ana merkezi konumunda Erzurum bulunmaktadır. Bu vilayetlerin bir çok alanda sevk ve idare merkezi Erzurum´dur.

Bunlardan bir bölümü şunlardır:

1-Ordu Merkezidir. Samsun-İskenderun´un doğu kısmında bulunan tüm coğrafyanın ana idare merkezidir. Bu nedenle askerin ikmal, iaşe ve yönetim merkezi şehrimize bir çok fırsatlar getirmektedir.

2-P.T.T Bölge Başmüdürlüğü merkezidir. Doğu illerinde bulunan 31 merkez buraya bağlıdır. Dolayısıyla bu alandaki istihdam ve iş gücünün kaynağı olmaktadır.

3-Tekel Bölge Başmüdürlüğü Erzurum´dadır. Birçok vilayet, kaza ve bunlara bağlı işletmeler, buradan idare edilmektedir. Tekel maddeleri, tuzlaların işletilmesi ticari hayata katılması buradan yürütülmektedir.

4-Toprak Mahsulleri Ofisi Bölge merkezidir. Kars, Ağrı, Erzincan, Rize, Çoruh, Gümüşhane buraya bağlıdır. Özellikle hububat alımları, sevk edilmeleri bölge müdürlüğü tarafından yapılmakta bu şehre ekonomik gelir sağlamaktaydı.

5-Zirai Donatım Kurumu Bölge Müdürlüğü merkezidir. Kars, Ağrı, Gümüşhane, Trabzon, Erzincan, Çoruh, Rize ve Muş vilayetleri buraya bağlıdır. Tüm bölgenin ihtiyacı olan taşıma, alım, satım buradan yürütülmektedir.

6-Tohum Islah İstasyonu Merkezidir. Doğu vilayetlerinin tüm tohum ıslah işleri ve kaliteli tohum üretim işleri ve ilgililere kaliteli tohum satım merkezidir. 1936 yılında Atatürk´ün direktifleriyle kurulmuş 1938 yılında faaliyete başlamıştır. Eğer bu kurum kapatılmayıp üretim ve ıslah işlerini sürdürseydi bugün yurt dışından tohum satın alan ülke değil dünyaya tohum satan ülke olacaktık.

7-Bölge Muhakemat Müdürlüğü merkezidir.

8-Bölge Baro Teşkilatı Merkezidir. Kars, Ağrı, Çoruh, Erzincan ve Gümüşhane buraya bağlıdır.

9-Diyanet İşleri Müfettişliği merkezidir. Kars, Çoruh, Erzincan ve Elazığ buraya bağlıdır.

10-Bölge Çalışma Müdürlüğü merkezidir.

11-Bölge Hayvan Hastanesi ve Sunî Üretme merkezidir.

12-Bölge Orman Fidanlığı merkezidir.

13-Sümerbank Mensucat Temerküz merkezidir.

14-Bölge Etibba Merkezidir.

15-Bölge Öğretici Film Teşkilatı merkezidir. Eğer bu merkez faaliyetini sürdürseydi şehrimiz bugün film ve TV merkezi olma konumuna ulaşacaktı.

16-Ziraat Bankası bölge Müdürlüğü Erzurum´da bulunmaktadır.

17-TCDD 4. Bölge Müdürlüğü şehir için ayrı bir değerdi. Görüldüğü gibi bu kurumlar geliştirilip şehrimizde muhafaza edilebilseydi bugün Erzurum göç veren değil göç alan, ekonomik sıralamalarda 70. sıralarda değil belki ilk 20´lerde olacaktı.”