Sinan AYDIN'ın haberi...

RADARHABER / ERZURUM

Kara, kışa, soğuğa ve ayaza rağmen sabırla baharı bekler, Erzurum'u ve Erzurumluyu özetler Kardelen çiçeği…Dillere destan olan kış mevsiminin zarif kızı “Kardelen” çiçeğinin hikayesini, bakımını ve yetiştirilmesini sizler için araştırdık. Erzurum’da baharın gelmesi ile birlikte kardelen çiçeği de kendini göstermeye başladı. Güzelliği kadar faydaları da dillere destan olan kış mevsiminin zarif kızı “Kardelen” çiçeğinin hikayesini, bakımını ve yetiştirilmesini sizler için araştırdık… Kara, kışa, soğuğa ve ayaza rağmen sabırla baharı bekleyen, Erzurum'u ve Erzurumluyu özetleyen, Erzurum'da yaşamının öteki adıdır aslında kardelen çiçeği. Baharın gelmesi ile birlikte özellikle hafta sonları fotoğraf makinenizi de yanınıza alıp Abdurrahman Gazi Türbesi üst kısmında ve Palandöken Dağı eteklerinde kardelenleri yakından inceleyebilir, fotoğraflayabilir ve çekimlerinizi arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.

KARDELEN ÇİÇEĞİNİN HİKAYESİ, BAKIMI VE YETİŞTİRİLMESİ…

Anlamı “kara benzeyen süt çiçeği” olan, güzelliği kadar faydaları da dillere destan, kış mevsiminin zarif kızı “Kardelen”. Kardelen nasıl bir çiçektir derseniz, kökleri yumru şeklinde bir soğanın üç yaprak ve kuru bir kabuk tarafından sarılması ile şekillenmiş,  sağda ve solda 2 adet cetvel gibi derimsi, koyu yeşil renkli, etli 10-20cm uzunluğunda bir de 0,5-2cm genişliğinde ve uca doğru dil şeklinde yaprak-sap karışımı bir dalı bulunur. Çiçek sapı 15-25cm uzunluğunda, bir boru şeklinde olup çiçek bunun ucuna çan şeklinde asık vaziyettedir. Taç yaprakları üç dış ve üç iç olmak üzere ikiye ayrılır, iç taç yaprakları birbirine sarılarak geriden boru görünümü verir ve uca doğru yeşil grimsi beyaz renklidir.  Dış taç yaprakları beyaz, oval, gerisine doğru sivricedir. Galanthus elwesii adlı kardelen türü 1874 yılında İzmir’in dağlık bölümlerinde bulunmuş ve botanik bilimine tanıtılmış, o günden sonra yapılan çalışmalarda çiçeğin ülkemizde 10′a yakın türü olduğu keşfedilmiştir. Kardelenin Anadolu’ da bir kaç türü yetişir bunlardan bazıları galanthus nivalis, glanthus elwesii, galantus latifolius’dur.

YILIN İLK AÇAN ÇİÇEĞİDİR KARDELEN

Şimdilerde ise ülkemizde kuzey ve doğu Anadolu’da yetişen Kardelen Çiçeği, karlı günlerde de çiçek açtığı için baharı müjdeleyen ve yılın ilk açan çiçeği olarak kabul edilir. Bahar ayında beyaz renkli çiçeği olan bu soğanlı bitkiye ilk botanikçiler soğanlı menekşe demiştir. Soğuk ve karlı kış günlerinde bile çiçek verebilmesi ve dayanıklılığı sayesinde peyzaj mimarlarının listesinde ilk sıralarda yer alan Kardelen, güzel görünümü ile de her daim tercih edilen çiçeklerden biridir.

Kardelen Çiçeğinin Özellikleri

Kardelenin anlamı, kara benzeyen süt çiçeği demektir. 

Nergisgillerden bir çiçek türüdür. Kardelen sadece karda değil, eğer tüm şartlar sağlanırsa su üzerinde bile çiçek açabilen benzersiz bir çiçek türüdür.

Yaklaşık 900-1800 metre yükseklikte ve nemli, humuslu toprakta kolayca yetişebilir.

Özellikle soğuk, nemli hatta ıslak toprağı tercih eder.

Mineral bakımından zengin toprakları sever. Su isteği yoktur.

-15 derece sıcaklıktan bile etkilenmeyen dayanıklı bir çiçektir.

Ocak ayından mart sonuna kadar çiçek açabilir. Kardelen çiçeği iyi bakılır, mutlu edilirse 3 aya kadar çiçeğini koruyabilir

Bir de çok hassas ve naziktir, dokunulmak istemez.

Kardelen Çiçeği Nerede Yetişir? & Kardelen Çiçeğinin Bakımı 

Kardelen çiçeği doğrudan güneş ışığı almayan, dolaylı yoldan ışık alan yerlerde yetişir.

Hava akımından uzak tutulmalıdır.

Fazla soğuk veya sıcak havalara maruz bırakılması çiçek ve köklerine zarar verebilir. Çok su istemez, yaz aylarında suya ihtiyaç duyar. Evde bakılan kardelenler için hava sıcaklığı 12 derecenin altına düşmemelidir.

Saksı değişimi 2-3 yılda bir sıcak havaların başladığı dönemlerde yapılabilir.

Yılda 1 defa vitamin verilmesi çiçeğin korunmasına yardım eder.

Kardelen Çiçeği Ne Zaman Açar ve Nasıl Çoğaltılır?

Kardelen çiçeği baharla birlikte kendini gösterir. Gelişim dönemi sonbaharda soğukların başlamasından itibaren ilkbahar ortalarına kadar sürer. Çiçeğinin çoğaltılması için en uygun zaman da bu zamandır. Çoğaltma kökten ayırma yöntemi ile yapılır. Bu yöntemin tercih edilme sebebi her ortamda yapılabilecek ayrıca kolay bir çoğaltma yöntemi olmasıdır. Buna soğanın bölünmesi yöntemi de denir. Bu üretim şeklinde soğanın kurumasından sonra ve soğan topraktan çıkarıldıktan hemen sonra soğandan, kökün bir kısmının bulunduğu parçalar alınarak işlem yapılır. İşleme başlamadan önce toprağın ve soğanın temizlenmesi gerekir. Soğanı kaç parçaya böleceğiniz soğanın büyüklüğüne göre değişir. Soğan düz ve pürüzsüz olarak kesilir –bunun için keskin ve steril bir bıçak kullanılır– soğan parçalarında su kaybı olmaması açısında maksimum 4 saatten açıkta bırakılmalıdır. Soğanı bölerken çok küçük parçalara ayırmamaya dikkat edilmelidir. Küçük parçaların gelişimlerini tamamlamaları uzun zaman almaktadır.

Bölünme sonrasında kesilen soğan parçalarının hastalık kapmaması için yara yerlerine kömür tozu sürülür. Daha sonra soğanlar nemli torf toprak içerisine gömülür.

Kardelen Çiçeğinin Faydaları

Kardelen çiçeğinin otsu kısmı kalp kuvvetlendiricidir.

Mideye iyi gelir. Adet söktürücü etki gösterir. Çiçeğin yumrusundan yapılan lapa çıbanları olgunlaştırmaya yarar. Toprağın altında kalan soğan kısmı yara ve iltihapların iyileştirilmesinde kullanılır. Yumrularından elde edilen galantamin son yıllarda kas uyarıcı olarak özellikle çocuk felci hastalığında kullanılmaya başlamıştır.

Kışın gelmesi ile, bembeyaz karların arasından el sallayan, adeta umudun yolculuğu Kardelen…

Kardelen Çiçeğinin Hikayesi

Şimdi bu güzel çiçeğin insanın içini burkan aşk öyküsünü paylaşalım sizlerle. Soğuk, ayaz, kar, kış demeden her şeye inat tüm güzelliğiyle açan kardelen, meğer bu hırsını aşkına borçluymuş. Aslında bilinen bir öykü, ağızdan ağza da dolaşmış, yayılmış, herkes hercaiye düşman olmuş, kardelen çiçeğinin cesaretini ise kendine örnek almış, en azından almaya çalışmış. Çünkü kardelen, o çok sevdiği menekşesi ile her baharda buluşur fakat onu her yeri donatan diğer çiçeklerden kıskanırmış.

Kışın ortasında, hiçbir çiçeğin açmaya cesaret edemeyeceği bir ortamda aşkı ile baş başa kalabilmek ve sevgisini gösterebilmek için beklemiş. Ona söz veren menekşe ise sözünde durmamış ve açmamış. Karları delip, soğuk havaya, ayaza aldırmadan sevgilisini beklemiş kardelen ama kimse gelmemiş. O da soğuktan değil ama yaşadığı hayal kırıklığından dolayı karların üzerinde gözlerini yummuş.

Çiçeklerin aşkından öğreneceğimiz çok şey var, belki de o yüzden duygularımızı en iyi onların ifade edeceğini düşünüyoruz, o yüzden aşkımızı, sevgimizi, özlemimizi onlarla anlatıyoruz. Bir kardelen çiçeği kadar cesaretli değilseniz, en azından onun kadar sevin, çünkü sevmek cesaretlerin en büyüğüdür.